Hoefslag #2 2023
Hoe leuk is het niet om je liefste kameraad te behandelen als een hondje, waar je mee
kan spelen? Op de sociale media zie je video's voorbij komen van kinderen die tikkertje
spelen met hun jonge hengst. Als zij hun arm omhoog doen, gaat-ie steigeren, de
schat. Dat hij daarbij zijn oren in de nek legt en een dreigend gezicht opzet, ontgaat ze.
Als paarden onderling spelen gaat het er soms hard aan toe. Vooral in een koppel jonge hengsten wordt er ruig gespeeld, maar het lijkt ze niet te deren. Een schram hier en daar doet ze niet zoveel en kennelijk weten ze hoe ver ze kunnen gaan voordat er échte schade optreedt. Een mens daarentegen is een stuk kwetsbaarder en een paardenbeet of een tikje met de hoef kan hard aankomen, ook al was die speels bedoeld.
Spelen is in de natuur een serieuze zaak met een aantal belangrijke functies. Eén van de belangrijkste functies is het bepalen van de hiërarchie in de groep. Spelenderwijs wordt bepaald wie de leider is en wie de ondergeschikte. In een samenwerking tussen twee wezens, waarin er één tien keer zo zwaar en sterk is als de ander, lijkt de rolverdeling voor de hand te liggen. De mens zou het onderspit delven, ware het niet dat die één troefkaart heeft: zijn brein. Door strategisch te handelen kan de mens zich in de hiërarchie boven het paard stellen. Dat is maar goed ook, anders konden we paarden alleen in de dierentuin gaan bekijken.
Jouw positie als mens in de “kudde” leert het veulen van zijn moeder. In deze fase is een zorgvuldige omgang met het jonge paardje al van groot belang. Als het paard later als jongvolwassene met een goed vertrouwen op stal komt, ligt er weer een belangrijke taak voor de mens in het verschiet. Nu moet heel geduldig een goede werkrelatie worden opgebouwd met wederzijds respect en vertrouwen, maar ook met duidelijkheid. Als de rolverdeling duidelijk is, heerst er evenwicht en rust. Soms probeert de ondergeschikte (het paard) of er nog een opening naar boven is, maar als de leider dan één wenkbrauw optrekt, herziet die zijn plannen en voegt zich weer in de heersende orde. Het zal je verbazen hoe weinig je hoeft te doen om de rangorde in stand te houden. Zelf gebruik ik vaak mijn stem en dat is meestal voldoende. Door jezelf in een spel kwetsbaar op te stellen, suggereer je dat er ruimte is aan de top en lok je uitdagend gedrag uit. Als je het paard laat “winnen” en dat een aantal malen herhaalt, zal die zijn nieuw verworven positie als leider niet gauw willen opgeven. Er ontstaat een vervelende strijd waarbij het paard als lastig of dominant wordt gezien en gestraft wordt voor zijn natuurlijke gedrag.
Het is aan te raden om je eens in de “rangorde-taal” van je paard te verdiepen. Daardoor voorkom je dat je zelf onbewust jouw ondergeschiktheid naar je paard overbrengt, bijvoorbeeld door weg te rennen (tikkertje spelen). Omgekeerd kan je een paard ook bang maken met onbedoeld dominantie-gedrag, zoals aanstaren of plotseling benaderen. Je verdient zijn of haar respect op een natuurlijke wijze door je altijd bewust te zijn van je verantwoordelijkheid als leider over je paard. Als je grensoverschrijdend gedrag uitlokt bij je paard, moet dat in een later stadium gecorrigeerd worden. Dan moet je misschien hardhandig optreden om dat gedrag bij te stellen. Er ontstaat angst in plaats van respect voor jou. Dat zou je toch niet willen. Behandel een paard daarom als een paard en neem een hondje als je wilt ravotten.